รีวิวสั้น Give & Take ชีวิตจะโฟลว์ นอกจากเป็นคนรับก็ฝึกให้คนอื่นด้วย อีกหนึ่งหนังสือเจาะพฤติกรรมแบบง่ายๆของเฮีย Adam Grant

by GleeGM · February 18, 2024

รีวิว Give and Take

รีวิวหนังสือแนวอ่านง่ายๆ กับ Give & Take อีกหนึ่งหนังสือของเฮีย Adam Grant ผู้เขียนหนังสือ Think Again

หลายคนน่าจะคุ้นกับ Think Again ที่สนพ We Learn แปลไป ส่วนตัวเราโอเคกับเนื้อหาเล่มนี้มากกว่า Think Again หน่อยๆ เล่ม Think Again ใจความหลักๆ ของเนื้อหาคือหมั่นทบทวนการตัดสินใจบ่อย ๆ อารมณ์เดียวกับที่ว่าทำไมการเก็บ Feedback แบบ Sprint จึงดีกว่าแบบ Waterfall (ทยอยเก็บ feedback เป็นขยักดีกว่า ส่งงานทั้งหมดรวดเดียวแล้วก็โดนเฉ่งให้ไปแก้เกือบหมดกลับมา)

สารบัญ

สาระสำคัญของหนังสือ Give & Take

แก่นของหนังสือถ้าจะให้สกัดจนเหลือหนึ่งประโยคมันคือคือ จงรู้จักให้

ในหนังสือกล่าวว่าคนเรามีอยู่สามประเภท

1.ผู้ให้ (Giver) ผู้ที่แบ่งปัน/ให้แก่ผู้อื่นมากกว่ารับ

2. ผู้รับ (Taker) ผู้ที่รับจากผู้อื่นมากกว่าให้

3. ผู้ให้และรับ (Matcher) ผู้ที่ให้และรับในปริมาณเท่า ๆ กัน

ด้วยทัศนคติแบบผู้ให้ นั่นจึงทำให้ในหลายโอกาส ผู้ให้อาสาที่จะทำกิจกรรมต่างๆ หรือสอนคนอื่น ทำให้พวกเขามีโอกาสฝึกทักษะใหม่ๆ ไปสัมผัสประสบการณ์ที่ไม่ค่อยได้สัมผัส ฝึกความคิดความอ่าน การสื่อสารในมิติใหม่ๆ เพราะผู้ให้นั้นให้ความสำคัญกับผู้อื่น จึงทำให้ต้องเอาใจเขามาใส่ใจเรา พินิจพิเคราะห์สถานการณ์ที่ต้องทำงานร่วมกับผู้อื่นไม่ใช่แค่กับตัวเองคนเดียว

แน่นอนว่าในระยะยาว เมื่อเรามีใจแบ่งปันให้ผู้อื่นเป็น คนประเภทผู้ให้จะได้ประโยชน์กว่าผู้รับ ตอนแรกมันอาจดูแปลกๆ ที่ให้แล้วมันจะกลับมาหาเราได้อย่างไร แต่สุดท้ายมันจะกลับมาหาเราจริงๆ มันอาจกลับมาในรูปที่คนอื่นจดจำและเค้ามาตอบแทนให้เราในภายหลัง หรือเป็นความสุขทางใจของเราที่ได้ทำอะไรให้แก่ผู้อื่น

แต่ก็ไม่ใช่ว่าเราต้องเป็นผู้ให้ 100% เพราะไม่เช่นนั้นก็จะมีคนเข้ามาตักตวงผลประโยชน์เรา ดังนั้นเราจึงควรให้และรับแบบพอดีๆ

อุดมไปด้วยตัวอย่างชวนเห็นภาพ

เช่นเคยกับ Think Again ที่เล่มนั้นสามารถสรุปสาระสำคัญได้ในหนึ่งประโยคตามที่กล่าวไว้ในย่อหน้าแรก แต่ผู้เขียนก็งัดตัวอย่างชนิดที่ ถ้าคนอ่านเห็นตัวอย่างซ้ำแล้วซ้ำอีก ต้องซื้อหลักการที่พี่แกชูจนได้สิน่า ว่าทำไมหลักการนี้มันถึงมีน้ำหนักนัก 😂😁😁

ตัวอย่างในหนังสือเล่มนี้มีเพียบเช่นเดิม ตัวอย่างที่ชอบที่สุดสำหรับเราคือการยกตัวอย่างทีมบาสลีก NBA: Portland Trailblazers ซึ่งส่วนใหญ่ เวลาไปอ่านหนังสือพัฒนาตัวเอง มันก็ชอบยกตัวอย่างทีมดังๆ อย่าง Lakers รึ Celtics งวดนี้พอยกทีมอื่นอย่าง Trailblazers มาเลยดึงความสนใจเราไม่ใช่น้อย แฮ่

ในแต่ละปี ทีมบาสจะได้สิทธิ์เลือกดราฟผู้เล่นจากมหาลัย ซึ่งถ้าคุณเลือกถูกคน เค้าสามารถช่วยเหลือทีมคุณหรือสามารถพลิกชะตาให้เป็นผู้เล่นเฟรนด์ไชส์ของทีมได้เลย

ทว่าในยุคนึงของทีม Portland ผู้บริหาร Stu Inman เลือกดราฟ์ผู้เล่นได้วืดประจำ ทั้งๆ ที่ได้สิทธิ์ดราฟอันดับแรกๆ แต่เลือกใครมาก็เล่นไม่ออก สวนทางกับอันดับดราฟไปซะหมด เช่น LaRue Martin, Sam Bowie (รวมไปถึงข้ามไม่เลือก Michael Jordan ไปซะงั้น) แต่ด้วยความที่ Inman มีใจแห่งผู้ให้ แม้ผู้เล่นจะเล่นได้ฟอร์มแย่เพียงใด เค้าก็ยังให้โอกาสพวกเขาเหล่านั้น และถึงแม้ผู้เล่นจะฟอร์มไม่ปังในสายอาชีพนักบาส แต่พวกเขาก็ประสบความสำเร็จในสายอาชีพอื่น อีกทั้งด้วยความสามารถแมวมองของ Inman ที่มักพบเห็นเพชรในตมที่คนชอบมองข้าม(แต่มองข้ามจอร์แดนนะ ฮา) ทำให้เค้าเฟ้นหาเหล่านักบาสที่ทีมอื่นไม่แยแส เช่น Jarome Kersey, Terry Porter, Clyde Drexler แล้วประกอบเป็นชุดทีมบาสที่เคยสร้างผลงานสุดว้าวอย่างการเข้าไปถึงรอบชิงแชมป์ได้สองปี (NBA Finals) แต่ดูเหมือนคนจะไม่ได้จดจำผลงานด้านดีของเค้าเท่าผลงานด้านไม่ดี

สามเกลอเพชรในตมของ Portland Trailblazers

ทั้งนี้ตัวอย่างนี้ก็เป็นมุมมองที่นำเสนอในแง่เพื่อนมนุษย์,จริยธรรม จิตสาธารณะต่อสังคมมากกว่า เพราะถ้ามองในแง่ธุรกิจกีฬาก็คงปฏิเสธไม่ได้ว่าผลงานของ Trailblazers ที่แป้กแล้วแป้กอีกก็ชวนชีช้ำไปพอสมควร

แล้ว Michael Jordan ที่ขยับชีวิตจากการเป็นนักบาสมาเป็นผู้บริหารทีม Charlotte Bobcats ล่ะ เป็นยังไงบ้าง ดูเหมือนว่าทัศนคติและนิสัยที่กระหายในชัยชนะในฐานะผู้เล่นจะใช้ไม่ได้กับการเป็นผู้บริหารทีม ด้วยความที่เขาเป็นผู้รับมากกว่าผู้ให้ ถือคติ ถ้าอยากจะสำเร็จก็ต้องเห็นแก่ตัว (To be successful you have to be selfish) ในวันที่เค้ายังเป็นนักบาส เค้าทำทุกวิถีทางเพื่อให้เม็ดเงินเข้าสู่ฝั่งผู้เล่น ในวันที่เค้าเป็นผู้บริหารใส่สูท เค้าก็ย่อมหาทางที่เม็ดเงินจะเข้าสู่ฝั่งเค้า แม้กระทั่งเพื่อนร่วมอาชีพอย่าง Charles Barkley เคยทักไว้ว่า “ไม่รู้ว่าในทีมจะมีบุคลากรมากพอที่จะกล้าทักท้วงเวลาเค้าตัดสินใจผิด แล้วจอร์แดนจะยอมฟังคน ๆ นั้นพูดมั้ย” และนั่นคงเป็นอีกปัจจัยที่การบริหารของเขาเหลวไม่เป็นท่า

บทท้ายๆ ปิดได้ใจเจ็บพอสมควร แม้ไมเคิล จอร์แดน ผู้เข้ามาเป็นเจ้าของทีมหลังจากรีไทร์แขวนรองเท้าจะประสบความสำเร็จอย่างยิ่งในฐานะนักบาส แต่ด้วยนิสัย วิสัยทัศน์ของเค้า ทำให้เค้าพบเจอแต่ความล้มเหลวในฐานะเจ้าของทีม

ความรู้สึกหลังอ่านจบ

เรารู้สึกถูกจริตเล่มนี้มากกว่า Think Again คงเพราะหนังสือมีการอิงกฎแห่งสองขั้ว (Law of Polarity) ด้วยล่ะมั้ง หนังสือไม่ได้พูดคำศัพท์นี้หรอกแต่เรารีเลทของเราเอง ที่ว่า —ยิ่งให้ก็ยิ่งได้กลับมา— ที่ฟังแล้ว คนอ่านคงจะมีความตะหงิดๆว่า หืมมม เป็นไปได้เหรอ แต่พอเราเริ่มรู้จักให้เป็น ให้ในขอบเขตที่พอดีๆ ไม่ใช่ให้สุดโต่งจนเราตกระกำลำบากน่ะนะ

ยิ่งถ้าพูดถึงในวงการสายพลังงานแล้ว ยิ่งอินทฤษฎีนี้เลย อธิบายสั้นๆคือ เค้ามองว่า ถ้าเราสักแต่รับอย่างเดียว (เป็น Taker) ท่อรับมันก็จะไหลไม่โฟลว์ เปรียบเปรยก็เหมือนตะกรันที่มันค้างก้นท่อแล้วเราไม่เปิดให้มันไหลออกมาน่ะนะ เราจึงต้องเป็นผู้ให้เพื่อให้กระแสชีวิตมันไหลเวียน แล้วผลลัพธ์คือเราจะได้รับการตอบแทนกลับมานั่นเอง พูดให้เห็นภาพก็คือเวลาเราแบ่งปันให้ใครไป คนในสังคมเรา เพื่อนเรา จะรับรู้ แล้วเค้าจะให้เรากลับในวันใดวันนึงนั่นเอง แต่เรื่องแบบนี้น่ะนะ ถ้าฝึกได้ก็ฝึกให้แบบไม่หวังผลตอบแทนจะดีกว่า ซึ่งถ้าคนในสังคมฝึกทัศนคติแบบนี้ได้ สังคมจะน่ารักขึ้นมากๆ แต่ในทางปฏิบัติก็ดูตามหน้างานจริงอีกทีนะ เพราะถ้าให้แบบไม่หวังผลตอบแทนผิดที่ผิดคน มันก็เป็นการสปอยคนได้เหมือนกัน (แล้วคนนั้นก็จะมาหวังเอาเปรียบดูดผลประโยชน์เราไปเรื่อยๆ)

คะแนน (★★★★☆)